Polska stoi u progu cyfrowej transformacji sektora ochrony zdrowia, a jednym z kluczowych elementów tego procesu jest opracowanie strategii realizacji Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Za przygotowanie kompleksowego opracowania, które wskazuje kierunki rozwoju, identyfikuje wyzwania oraz przedstawia rekomendacje, odpowiedzialne są dwie instytucje: Polskie Towarzystwo Informatyczne (PTI) oraz Sano Centre for Computational Medicine – International Research Foundation.
Polskie Towarzystwo Informatyczne, jako organizacja skupiająca ekspertów w dziedzinie informatyki, wnosi bogate doświadczenie w zakresie technologii cyfrowych i ich zastosowania w ochronie zdrowia. Z kolei Sano, międzynarodowe centrum badawcze, specjalizuje się w medycynie obliczeniowej i innowacyjnych technologiach wspierających diagnostykę oraz leczenie. Wspólnie, obie instytucje stworzyły opracowanie, które stanowi cenny wkład w debatę nad przyszłością cyfryzacji polskiego systemu zdrowia, łącząc wiedzę teoretyczną z praktycznymi wskazówkami.
Ten artykuł przybliża rolę autorów opracowania, ich doświadczenie oraz perspektywę, którą wnoszą do projektu cyfryzacji służby zdrowia, podkreślając ich wkład w wytyczenie innowacyjnej i efektywnej drogi transformacji.
Główne założenia i cele:
Dokument opisuje strategię cyfryzacji polskiego systemu ochrony zdrowia finansowaną z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Kluczowe cele to:
- Poprawa jakości usług medycznych poprzez wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań IT.
- Integracja danych medycznych i ich interoperacyjność zgodnie z europejskimi standardami.
- Rozwój technologii informatycznych, takich jak sztuczna inteligencja (AI) i systemy zarządzania procesami medycznymi.
- Zwiększenie efektywności i dostępności systemu zdrowia, redukcja biurokracji oraz poprawa bezpieczeństwa pacjentów.
Wyzwania identyfikowane w dokumencie:
- Czas realizacji – Krótkie terminy związane z realizacją projektów do 2026 roku mogą powodować problemy proceduralne i opóźnienia.
- Skala i złożoność działań – Konieczność wdrożenia rozwiązań w 325 szpitalach jednocześnie przy ograniczonych zasobach ludzkich i technicznych.
- Brak wsparcia dla innowacji w początkowych fazach – Projekty na wczesnym etapie rozwoju nie mają zapewnionego długofalowego finansowania.
- Zagrożenia związane z cyberbezpieczeństwem – Luka w standardach bezpieczeństwa i brak wystarczających audytów może prowadzić do wycieków danych.
- Niejasny podział odpowiedzialności – Między Ministerstwem Zdrowia, Centrum e-Zdrowia (CeZ) oraz szpitalami istnieje ryzyko rozmycia odpowiedzialności za realizację projektów.
- Problemy związane z jakością danych – Nieujednolicone dane są nieprzydatne do analiz i optymalizacji systemu.
Rekomendacje:
- Utworzenie centralnego biura zarządzania projektami (PMO) – Jako jednostki koordynującej działania na poziomie krajowym.
- Wprowadzenie standardów IT – Dotyczących interoperacyjności, cyberbezpieczeństwa oraz wymiany danych.
- Budowanie kultury „no blame” – Eliminacja strachu przed zgłaszaniem błędów medycznych w celu poprawy jakości procesów.
- Tworzenie rejestrów klinicznych – Wspierających analizę wyników leczenia i podejmowanie decyzji.
- Zarządzanie zmianą – Organizacja szkoleń dla personelu medycznego i wsparcie techniczne w placówkach medycznych.
Zagrożenia wynikające z realizacji projektu:
- Ryzyko utraty funduszy – Brak terminowej realizacji projektów może skutkować niewykorzystaniem środków z KPO.
- Rozmycie odpowiedzialności – Niejasny podział obowiązków między CeZ, szpitalami i Ministerstwem Zdrowia.
- Brak interoperacyjności systemów – Niedostosowane do siebie rozwiązania IT mogą prowadzić do chaosu i nieefektywności.
- Zagrożenia związane z AI – Nadmierne skupienie na AI bez określenia konkretnych potrzeb użytkowników końcowych.
- Problemy organizacyjne w szpitalach – Wymagane zasoby ludzkie i kompetencje mogą przekraczać możliwości wielu placówek.
- Cyberzagrożenia – Brak kompleksowych standardów bezpieczeństwa i audytów zwiększa ryzyko ataków na systemy IT.
Podsumowanie:
Dokument przedstawia cyfryzację ochrony zdrowia jako ogromną szansę na poprawę jakości i dostępności usług medycznych w Polsce, jednak sukces zależy od efektywnego zarządzania projektami i koordynacji działań na wielu poziomach. Konieczne jest uwzględnienie zidentyfikowanych wyzwań i zagrożeń, aby zapobiec ryzyku niepowodzenia przedsięwzięcia. Priorytetem powinno być stworzenie sprawnego systemu zarządzania projektami, klarownych standardów oraz wsparcia dla personelu medycznego i technologii.
Żródło: Cyfryzacja systemu ochrony zdrowia w ramach Krajowego Planu Odbudowy